زمان تقریبی مطالعه: 2 دقیقه
 

تعارض استصحاب و تخییر





تعارض استصحاب و تخییر، تنافی میان مدلول دو اصل عملیِ استصحاب و تخییر را می‌گویند.


۱ - تعریف



تعارض استصحاب و تخییر، از اقسام تعارض اصول عملی و به معنای تنافی مؤدای اصل استصحاب و اصل تخییر در موردی خاص است.

۲ - مثال



برای مثال، در روزه « یوم الشک » روزی که مشکوک است آیا آخر ماه رمضان است یا اول ماه شوال که هلال ماه شوال دیده نشده و از راه‌های شرعی هم اثبات نشده که روزه واجب است یا حرام ، حالت دوران بین محذورین برای مکلف پیش می‌آید، زیرا اگر ماه شوال باشد، روزه حرام و اگر ماه رمضان باشد، واجب است؛ در چنین مواردی، عقل به تخییر حکم می‌کند. ولی از طرف دیگر، استصحاب بقای رمضان یا عدم دخول شوال یا عدم رؤیت هلال شوال و یا بقای وجوب روزه و یا حرمت افطار ، که یک سلسله اصول موضوعی و یا حکمی، وجودی و یا عدمی است جاری می‌باشد که مؤدای آن عدم تخییر است.

۳ - حکم



مشهور اصولی‌ها در این مورد، استصحاب را از باب ورود ، بر اصل تخییر مقدم می‌دانند، زیرا موضوع اصل تخییر، تحیر و تردد است، و با اجرای استصحاب که حجت معتبر است تحیر از بین می‌رود و اطمینان جایگزین آن می‌شود.
[۴] سیری کامل در اصول فقه، فاضل لنکرانی، محمد، ج۱۵، ص۵۷۲.
[۵] سیری کامل در اصول فقه، فاضل لنکرانی، محمد، ج۱۵، ص۵۷۷.


۴ - پانویس


 
۱. فوائد الاصول، نائینی، محمد حسین، ج۴، ص۶۸۰.    
۲. فرائد الاصول، انصاری، مرتضی بن محمد امین، ج۳، ص۳۸۷.    
۳. مصباح الاصول، خویی، ابوالقاسم، ج۳، ص۲۵۳.    
۴. سیری کامل در اصول فقه، فاضل لنکرانی، محمد، ج۱۵، ص۵۷۲.
۵. سیری کامل در اصول فقه، فاضل لنکرانی، محمد، ج۱۵، ص۵۷۷.


۵ - منبع


فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۳۱۷، برگرفته از مقاله «تعارض استصحاب و تخییر».    






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.